آغاز دومین نشست سه جانبه ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما ­، آقایان، روحانی، پوتین و علی اف روسای جمهور ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان، نخست با حضور در تالار ورودی سالن اجلاس سران، عکس  یادگاری گرفتند. 

این نشست در حالی برگزار می شود که شرایط ژئوپلتیکی و میدانی منطقه، سه کشور را به سوی همگرایی بیشتر سوق داده است .
نخستین نشست مشترک این سه کشور مرداد سال گذشته به میزبانی باکو برگزار شد نشستی که منجر به امضای شش سند همکاری در زمینه‌های اجرای طرح دالان حمل و نقل شمال-جنوب، همکاری در حوزه گردشگری، تفاهم‌نامه میان بانک‌های مرکزی ایران و جمهوری آذربایجان شد .
حجم مبادلات تجاری ایران و روسیه هم طی سالهای اخیر از مرز 2 میلیارد دلار تجاوز نکرده است که از این میزان حدود یک میلیارد و 400 میلیون دلار واردات ما از روسیه و حدود 600 میلیون دلار هم صادرات ما به روسیه است.
با توجه نقش افرینی این سه کشور در میدان منطقه ای و بین المللی نشست سه جانبه امروز میان ایران، اذربایجان و روسیه را می توان حول پنج محور ارزیابی کرد ؛
موضوع اول: جمهوری اسلامی ایران همواره بر سیاست رابطه دوستانه و سودمند با همسایگان خود تاکید کرده و با توجه به عدم اجرای مناسب برجام توسط کشورهای غربی، تهران تلاش می‌کند در چارچوب شرایط به دست آمده، برنامه‌های کلان اقتصادی خود را با تاکید بر محور همسایگان تعریف کند.
موضوع دوم: مسائل زیست محیطی و آلودگی دریای خزر است که با توجه به استخراج نفت توسط جمهوری آذربایجان و دیگر کشورهای ساحلی مانند ترکمنستان، این عملیات با استفاده از تجهیزات پیشرفته دنیا انجام نمی‌شود و موجب آلودگی این پهنه آبی شده است. این مشکل می‌تواند با توجه به علاقه شرکت‌های نفتی روسیه برای حضور در این عرصه و تجربیات متخصصان شرکت نفت ایران حل و فصل شود.
موضوع سوم: منافع مشترک سه کشور از طرح "کریدور شمال-جنوب" است. در نشست مرداد ماه سال 95، تاکید بر اجرای طرح مذکور و ایجاد زیرساخت‌های آن از مسائل اصلی بود. به نظر می‌رسد که در نشست تهران نیز بر ایجاد زمینه برای ادامه کریدور شمال-جنوب تاکید شود.
موضوع چهارم: راهبرد چندجانبه‌گرایی مسکو پس از تحریم‌های غرب به واسطه حوادث سال 2014 از دیگر مسائل مهم است. در این خصوص روسیه تلاش می‌کند که ارتباط خوبی با کشورهای حوزه قفقاز جنوبی و خاورمیانه برقرار کند.
به عبارت دیگر آنچه امروز در سیاست خارجی روسیه مبنی بر قابلیت حضور همزمان در چندین جبهه است ، تا حدودی برگرفته از همین استراتژی چندجانبه‌گرایی مسکو و تاکید بر گفت‌وگو در چارچوب قوانین بین‌المللی است.
موضوع پنجم: از آنجا که فدراسیون روسیه از ارمنستان حمایت می‌کند و این پشتیبانی تاثیر بسیار زیادی بر تعیین نتیجه در مناقشه قره باغ دارد، جمهوری آذربایجان تلاش کرده از طریق ارتباط با کشورهای غربی خلاء نبود حامی قدرتمند را پر کند.
در مجموع گسترش همکاری‌های منطقه‌ای و البته تاکید بر مبارزه با تروریسم نیز از جمله مسائل مطرح شده در این نشست سه جانبه خواهد بود که بازتاب و اهمیت آن بعد از برگزاری مشخص خواهد شد و باید دید که طرح چه بحثی می‌تواند اهمیت سیاسی این دیدارها در تهران را برجسته کند.
این اجلاس به معنای آغاز شکل‌گیری اتحادیه یا پیمان جدید است، اما می‌تواند به عنوان یک روند جدید از همکاری کشورهایی که دارای دیدگاه‌های مشترک هستند، شناخته شود و نوع اجرای آن، الگوی همکاری‌های منطقه‌ای برای دیگر کشورها باشد.