مقبرة الشعراء تبریز میزبان مسافران نوروزی

کوی سرخاب به دلیل انتساب به شاعران نامی، ارج و قرب بسیاری در بین مردم داشته است به طوری که زندگی در آن و حتی دفن شدن در این کوی معروف، آرزوی بسیاری از بزرگان محسوب می شد.

وجود اماکن ، بنا ها ، تکیه ها و مقابر معروفی چون ربع رشیدی ، تکیه حیدر، بقعه عون بن علی، بقعه سید حمزه ،صاحب الامر و سید ابراهیم یا حظیره بابا حسن ، حظیره بابا مزید ، صفوه الصفا  و مقبره الشعرا به تقدس و معروفیت آن افزوده است. 

 بنای مقبره الشعرا هم‌ اکنون در پیرامون تکیه حیدر در تقاطع خیابان‌ های ثقه الاسلام و عارف شهر تبریز واقع شده‌ است و در ضلع شرقی بقعه سید حمزه و مقبره قائم مقام و ملا باشی قرار دارد.
این بنای تاریخی در گذشته با اسامی حظیره الشعرا، حظیره القضاه، قبرستان سرخاب نیز نامیده می شد اما متاسفانه گذشت روزگاران و مهم‌ تر از آن حوادث طبیعی چون سیل و زلزله، شکل ظاهری آن را از بین برده است.
آرامگاه شاعران تبریز، مکانی است که تعداد زیادی از مشاهیر علم و فرهنگ و ادب ایران زمین در آن مدفون اند.

  قدیمی‌ ترین کتبی  که نام مقبره الشعرای تبریز را به صراحت نوشته است ، تاریخ گزیده و  نزهه القلوب حمد الله مستوفی است که در سال های 730 و 740 هجری قمری تالیف شده است.

  نام مقبره الشعرا سرخاب پس از دفن شدن شاعران معروف قرن ششم مانند خاقانی و ظهیر و شاعرانی که بعد از آنها در آنجا دفن شدند در کتب تاریخ و تذکره آمده و رفته رفته معروفیت یافته است.

شهر تبریز پس از آنکه در قرن ششم مرکز حکومت اتابکان آذربایجان شد به پناهگاه شاعرانی که زندگی آرام و آسوده ای را به دور از جنگ و نزاع آرزو داشتند تبدیل شد.

خاقانی و ابوالعلا و فلکی از شروان و گنجه ، ظهیر فاریابی و شاهپور نیشابوری از خراسان به تبریز آمدند و در این شهر ساکن  شدند  و پس از مرگ  ، یکایک آنان در حظیره مخصوصی دفن شدند که  این حظیره را در تاریخ و تذکره ها به عنوان مقبره الشعرا یاد کرده‌اند، شاعران  دیگری نیز  از عهد ایلخانیان تا ایلکانیان و دوره آق قویونلو در تبریز بودند و یا از نقاط دیگر به تبریز آمده و در این شهر فوت کردند که  غالبا در همین حظیره و در جوار خاقانی مدفون شدند.
طباطبایی صاحب کتاب اولاد اطهار که در سال 1294 هجری قمری تالیف شده ،  نوشته است که به علت زلزله های بسیار مخصوصا زلزله سال 1193 و بعد  از آن در سال 1194 آثاری از آن به جای نمانده است.

نام ظاهری مقبره الشعرا که اثری از وجود خارجی آن نبود، جرقه ای برای ساخت بنای یاد بوداین شاعران و عارفان نامی بود.

در شهریور ماه 1350 هجری شمسی آگهی دعوت به مسابقه طرح یاد بود مقبره الشعرا به روزنامه های کیهان و اطلاعات و مجله یغما فرستاده شد و پس از طی مراحل اداری بالاخره طرح پیشنهادی غلامرضا فرزانمهر انتخاب و عملیات عمرانی آن آغاز شد.

پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی عملیات مرمت این بنای معروف  ادامه یافت تا این که در سال ۱۳۶۷ همراه با امکانات و تاسیسات توریستی و گردشگری افتتاح شد.

  این مجموعه فرهنگی به همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی  پذیرای میهمانان و گردشگران از داخل و خارج کشوراست.
از معروفترین آرمیدگان در مقبره الشعرا می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:
اسدی طوسی، خاقانی شروانی، ذوالفقار شروانی، سید محمدحسین شهریار، عزیز خان مکری، شاهپور نیشابوری، شکیبی تبریزی، شمس‌ الدین سجاسی، ظهیر فاریابی، قطران تبریزی، لسانی شیرازی، مانی شیرازی، مجیر الدین بیلقانی، مغربی تبریزی، همام تبریزی، اشهر سبزواری، بابا مزید، بابا حسن، عبدالرحیم آبادی، نظام الدین یحیی الغوری، حسن بلغاری، سلطان پیرباب، معین الدین صفار، کمال الدین عبدالقادر نخجوانی، بهاء الدین خاکی، ضیاء الدین بزرگ، ابوالعلاء فلکی، عصار تبریزی، انوری ابیوردی، شیخ محمد خیابانی، ثقه الاسلام تبریزی، امیه بن عمر و بن عمیه، محمد جعفر کبودر آهنگی قره‌گوزلو (مجذوب علیشاه همدانی)، هفت خواهران، امیر عبدالغفار، میرزا شفیع مستوفی، حارث بن امیه، امام طالحه، پیر محمد، حافظ حسین زال، عبدالرحیم خلوتی، درویش سراج الدین قاسم، اکمل الدین مظفر بزازی، مجد الدین صنع الله کوزه کنانی، نجم الدین سمساری، برهان الدین واعظ هروی، قاضی مجد الدین محمد انصاری، خواجه عبدالرحیم اژآبادی، شمس الدین محمد خطاط، شیخ اسحاق مراغی، صلاح المله و الدین حسن نخجوانی ثم البلغاری، سید جلال الدین مهدی نقیب تبریزی حسنی، شیخ نور الدین بیمارستانی، تاج الدین منشاوی، فخرالدین احمد اره گر، پیر عماد الدین، اخی خیر الدین، غیاث الدین محمد، پیر لیفی، پیر سلیمانشاه جوهری، ابی حامد افضل الدین محمد بن اسعد بن الفقیه محمد التبریزی المحدث، حافظ حسن کمانکش، بهاء الدین محمد خاکی، پیر محمد، پیر رازیار، پیر قندیلی، پیر ترک، بابا اسماعیل، بابا احمد قمچی باف، مولانا محمود اژآبادی، شرف الدین نوری، طارمی، نصرالله طبیب، سلطان دده علی، دکتر مهدی روشن ضمیر، دکتر محمود پدیده، استاد جواد آذر، استاد میرزا طاهر خوشنویس تبریزی، محمود ملماسی، سید یوسف نجمی و استاد علی حریرچی.

البته طرح بازآفرینی و احیای مجموعه تاریخی مقبره‌ الشعرا، با زیربنای ۱۱هزار مترمربع، از مهمترین اقدامات شهرداری‌ تبریز در توسعه زیرساخت‌های فرهنگی شمال‌غرب کشور به شمار می‌رود.
تالارها، گذرگاه‌ها، نظرگاه، قدمگاه، نگارخانه و سالن‌های زیبا و مجهز، بخش‌های خدماتی، رفاهی و جنبی از جمله محورهای اجرایی این طرح است.
شهرداری تبریز ، از سال ۹۳ بازآفرینی و احیای این مجموعه تاریخی و فرهنگی را با برآورد ۵۰ میلیارد تومان در مجموعه دو ضلع شمالی و جنوبی عهده‌دار شده‌است.

این بنای تاریخی امسال در رویداد تبریز ۲۰۱۸ پذیرای گردشگران و میهمانان نوروزی از سراسر جهان و کشورمان است.