کاهش مرگ‌های ناشی از سکته‌های قلبی و مغزی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ رضا ملک زاده درخصوص مخاطرات فشار خون بالا برای سلامتی انسان، گفت: متأسفانه بسیاری از افراد در کشور که مبتلا به فشار خون بالا هستند، از ابتلای خود به این بیماری، بی خبرند.

وی، دو علت مهم بی خبری افراد از ابتلا به فشار خون بالا و توجه کافی نکردن جامعه پزشکی به این مسئله و نیز جدی نگرفتن کنترل فشار خون بالا توسط مردم، دانست و تأکید کرد: اگر این دو عامل بر طرف شوند، شاهد کاهش ۲۵ درصدی مرگ‌های ناشی از سکته‌های قلبی و مغزی در ایران خواهیم بود.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با اشاره به افزایش ۳۹ درصدی مرگ‌های ناشی از فشار خون بالا در ایران در ۲۵ سال گذشته، افزود: فشار خون بالا مهمترین عامل خطر سکته‌های قلبی و مغزی و مرگ‌های زودرس در ایران است.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، از مرگ سالانه ۳۳ هزار ایرانی زیر ۵۵ سال به دلیل سکته‌های قلبی و مغزی عمدتا ناشی از فشار خون بالا، خبر داد و گفت: باید به این آمار، سال‌های از دست رفته عمر ایرانی‌ها به دلیل ناتوانی‌های ناشی از فشار خون بالا را نیز افزود که هم اکنون به دو میلیون سال رسیده و ۶۲ درصد نسبت به ۲۵ سال گذشته افزایش یافته که عدد بسیار قابل توجهی است.

ملک زاده، رهایی از افزایش بار بیماری فشار خون بالا در ایران را نیازمند تنها دو گام ساده عملی دانست و افزود: تمام بیماران، به هر دلیلی که به مطب‌ها مراجعه می‌کنند، از پزشک خود بخواهند که فشار خونشان را کنترل کند و متقابلا، همه پزشکان نیز خود را ملزم بدانند فشار خون تمام بیماران را فارغ از هر علتی که مراجعه کرده اند، اندازه گیری کنند تا این عامل خطر بیماری‌های مرگبار در کشور ما تا حدود زیادی کنترل شود.

وی تاکید کرد: پزشکان در هر تخصصی، ابتدا، یک پزشک عمومی هستند؛ بنابراین توصیه می‌شود، سیستمی در مطب ایجاد کنند که طی آن، فشار خون تمام بیماران بزرگسال مراجعه کننده بدون استثنا اندازه گیری شود؛ زیرا کنترل فشار خون به عنوان بیماری که عمر انسان را کوتاه می‌کند، از هر بیماری دیگری مهمتر است؛ این کار را یک پرستار و حتی منشی مطب هم می‌تواند انجام دهد و چنین اقدام ساده‌ای نتایج بسیار مهمی در کنترل فشار خون خواهد داشت.

 اندازه گیری فشار خون باید هر ماه انجام شود

ملک زاده با هشدار نسبت به این که نیمی از جمعیت ایران با رسیدن به سن ۵۵ سالگی مبتلا به فشار خون بالا می‌شوند، تاکید کرد: تمام افراد باید از سن ۳۵ سالگی فشار خون خود را چک کنند. اندازه گیری فشار خون باید اساسا هر ماه یا دست کم هر دو یا سه ماه انجام شود و در این بین، افراد مشکوک به فشار خون بالا در اولین فرصت به پزشک مراجعه کرده و تحت درمان قرار گیرند.

وی، فشارخون را یک بیماری خاموش و بی علامت، عنوان کرد و افزود: این بیماری به دلیل بی علامت بودن، بسیار خطرناک و گاه مرگبار است. بنابراین، مردم باید بی حالی و خستگی عمومی و نیز سردرد را که دو نشانه شایع و مهم خطر فشار خون بالا هستند را جدی بگیرند.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت گفت: براساس دستورالعمل (گایدلاین) جدید جهانی، فشار خون طبیعی، سیستولیک زیر ۱۲۰ میلی متر جیوه و دیاستولیک زیر ۸۰ میلی متر جیوه، فشارخون افزایش یافته، سیستولیک بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ میلی متر جیوه و دیاستولیک ۸۰ میلی متر جیوه است؛ پرفشاری خون مرحله یک، سیستولیک ۱۳۰ تا ۱۳۹ میلی متر جیوه یا دیاستولیک ۸۰ تا ۹۰ میلی متر جیوه و پرفشاری خون مرحله دو و خطرناک معادل یا بالاتر از ۱۴۰ میلی متر جیوه و دیاستولیک معادل یا بالاتر از ۹۰ میلی متر جیوه است.

وی تأکید کرد: در افراد دارای سابقه بیماری‌های قلبی - عروقی و فشارخون، ۱۳۰ میلی متر جیوه، درمان دارویی پیشگیرانه توصیه می‌شود، در افراد فاقد سابقه بیماری‌های قلبی، عروقی، اما دارای خطر ۱۰ درصدی، بروز این بیماری‌ها تا ۱۰ سال آینده که فشار خون سیستولیک معادل یا بالاتر از ۱۳۰ میلی متر جیوه دارند، درمان دارویی به عنوان پیشگیری اولیه، تأکید می‌شود.

ملک زاده گفت: تعریف جدید فشار خون در دستورالعمل جهانی، اهداف مهمی را برای پیشگیری اولیه و ثانویه فشار خون بالا از جمله مرگ و ناتوانی زودرس مدنظر قرار داده که بسیار مناسب است که پزشکان با استاندارد‌های این تعریف، فشار خون بالا را کنترل و مردم هم با آن همراهی کنند.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، در ادامه، عوامل متعددی را در ابتلای فرد به بیماری فشار خون موثر دانست که از جمله آن‌ها می‌توان به مصرف بالای نمک، بی تحرکی یا عدم تحرک کافی، اضافه وزن و چاقی، چربی خون بالا، مصرف الکل، رژیم غذایی، منطقه محل سکونت، سبک زندگی، ژنتیک، آلودگی هوا، استرس و فشار‌های ناشی از آن و حتی برخی عوامل موثر در فرایند رشد جنین و دوران کودکی، اشاره کرد.

 مصرف نمک در بین زنان ایرانی حدود ۳ برابر مردان

وی، افزایش شمار مبتلایان فشارخون در ایران را بیش از همه، متوجه چند عامل اصلی از جمله مصرف زیاد نمک و چاقی برشمرد و گفت: مصرف روزانه نمک در ایران بیش از دو برابر استاندارد جهانی است؛ به طوری که در دنیا ۵ گرم و در ایران ۱۱ گرم است. همچنین، مصرف نمک در بین زنان ایرانی حدود سه برابر مردان است. بر پایه نتایج مطالعات ملی بار بیماری‌ها در ایران، در سال ۹۵، مصرف نمک تنها در ۱۲ درصد مردم، محدوده سالم را رعایت کرده است.

ملک زاده همچنین، افزایش چاقی و بی تحرکی در ایران را به عنوان عامل مهم فشار خون بالا نام برد و گفت: درحالی که ۸۰ درصد ایرانی‌ها تحرک بدنی کافی ندارند، شمار افراد چاق و دارای اضافه وزن در ایران به ۲۹ میلیون نفر رسیده است که این نیز هشدار جدی برای افزایش شمار مبتلایان به فشار خون است.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت افزود: پرفشاری خون احتمال ابتلا به کم کاری کلیه را به طور متوسط تا بیش از ۵۰ درصد افزایش می‌دهد و هرچه متوسط فشار خون و وزن فرد مبتلا با سرعت بیشتری افزایش پیدا کند، خطر کم کاری کلیه‌ها نیز بیشتر می‌شود؛ بنابراین اگر افراد، قادر به کاهش فشارخون و وزن خود نیستند، دست کم می‌توانند مانع افزایش فشار خون و وزن شده و از خطر کم کاری کلیوی بکاهند.

وی، فشار خون را یک بیماری صد در صد قابل درمان دانست که در عین حال، اگر معالجه نشود ممکن است به طور ناگهانی عاقبتی مرگبار و یا ناتوان کننده برای فرد مبتلا رقم زند.

ملک زاده، علاوه بر بی خبری بسیاری از مبتلایان به فشار خون از بیماری خود، همچنین «عدم کنترل» و «درمان ناقص فشار خون» افرادی که از ابتلای خود به این بیماری آگاهند مشکل دیگری دانست که باید به آن توجه جدی شود.

وی افزود: نتایج یک مطالعه کوهورت در کشور نشان داده است که تنها ۵۰ درصد مبتلایان فشار خون که از بیماری خود اطلاع دارند، فشار خونشان کنترل می‌شود و در بین افرادی که فشار خونشان کنترل می‌شود نیز، فقط ۵۰ درصد درمان می‌شوند.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، گفت: یکی از مشکلات موجود در درمان فشار خون، انجام ندادن هیچگونه اقدامی برای درمان، برغم آگاهی از ابتلاست؛ مشکل دیگر، نقص در روند درمان است؛ به طوری که دارو‌ها به درستی و کامل مصرف نمی‌شوند؛ به عنوان مثال، هر قرص ۸ ساعت در خون فرد باقی می‌ماند و ممکن است بنا به تشخیص پزشک معالج نیاز به تجدید قرص باشد، اما بیمار این دستور را رعایت نکرده باشد.

ملک زده افزود: احتمال ابتلا به فشار خون بالا با افزایش سن، بیشتر می‌شود و به همین دلیل ممکن است افراد مبتلا در سنین بالا نیاز به قرص‌های بیشتری داشته باشند یا قرص‌های خود را با دستور پزشک، برای کنترل بهتر فشار خون تغییر دهند. اما آنچه بسیار مهم است تکمیل روند درمان و اطمینان از تحت کنترل بودن فشار خون است.

وی گفت: هم اکنون دارو‌های درمان فشار خون با کیفیت بسیار مناسب در کشور تولید می‌شوند و در دسترس هستند.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی همچنین گفت: یکی از راه‌های ساده کنترل فشار خون، استفاده از دستگاه‌های فشارسنج در منزل است. ضروری است که تمام خانواده‌ها این دستگاه را داشته باشند و فشار خون افراد به ویژه کسانی که در معرض خطر هستند، به طور مرتب چک شده و در صورت داشتن فشار خون بالا به پزشک مراجعه کنند.