۲۸ میلیون ایرانی؛ همچنان در تنش آبی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما، قاسم تقی‌زاده خامسی در نشست خبری در جمع خبرنگاران با بیان اینکه ۶۱ درصد کشور ما خشک یا نیمه خشک است، افزود: این اقلیم همیشه با خشکسالی‌های طولانی و ترسالی ناگهانی همراه بوده است. طی دو سال اخیر در سال ۹۷ خشک‌ترین سال در ۵۰ سال گذشته و سال جاری ترترین سال طی نیم قرن گذشته بوده است.
وی گفت:: ما دچار تغییر اقلیم شده‌ایم که نه بابت سال‌های کم‌آب ناامید شویم و نه به خاطر سال پرآب دچار هیجان شویم. باید به سمتی برویم که از آب قابل برنامه‌ریزی استفاده کنیم و توافق کنیم که اگر ترسالی بود آب را نگه داریم. اینکه هیجان‌زده شویم، از موضوع تنش آبی کم نمی‌کند.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا تصریح کرد: در موضوع تنش آبی تامین و توزیع آب دو موضوع متفاوت است. امسال از نظر تامین آب وضعیت بهتری داشتیم، اما از نظر آب‌رسانی مشکل همچنان پا برجاست که امیدواریم با اعتبارات تخصیصی جبران شود.
وی با تاکید بر اینکه موضوع صرفه‌جویی همیشه باید در سرزمین خشک و نیمه‌خشک مد نظر قرار داده شود، گفت: آب شرب فقط ۷ درصد آب مصرفی کشور است. ۹۰ درصد آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود که باید در این بخش صرفه‌جویی صورت گیرد. اکنون با هماهنگی وزارت کشور، محیط زیست و وزارت نیرو می‌توانیم الگوی کشت را حل کنیم. نباید در منطقه‌ای که آب شرب به سختی تامین می‌شود، کشت برنج داشته باشیم. کشت برنج مختص استان‌های گیلان و مازندران است و یا نباید میوه‌جاتی مثل هندوانه که آب‌بری بالایی دارد در مناطق خشک اجازه کشت داشته باشد.
خامسی با بیان اینکه در حال حاضر مخازن آبی کشور ۱۳۰ میلیارد متر مکعب کسری دارد که با یک سال بارندگی تامین نخواهد شد، افزود: ما ۱۰ سال خشکسالی داشتیم در عین حال مخازن سد‌های ما محدود است. با بارندگی‌های امسال ۷۶ میلیارد متر مکعب ورودی داشتیم که نتوانستیم آن‌ها را نگه داریم. بخشی از این آب‌ها وارد تالاب‌ها شده و بخشی نیز به دریا رفت، زیرا مخازن سد‌ها فقط امکان نگه‌داشت ۵۰ میلیارد متر مکعب را داشت. بخشی از حجم مخازن نیز باید بابت سیلاب‌های ناگهانی خالی نگه داشته شود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر کشور در وضعیتی است که ۸۲ درصد مخازن سد‌ها پر است، افزود: یکی از مشکلات این است که نمی‌توانیم وضعیت آب و هوا را دقیق پیش‌بینی کنیم. آب و هوا به مدت ۱۰ روز قبل قابل پیش‌بینی است که ۴۸ ساعت آن قابل اتکا است.
وی افزود: بسیاری انتظار دارند با توجه به پرشدگی مخازن، آب در اختیارشان قرار گیرد، اما افقی از سال آینده نداریم و مجبوریم بابت سیلاب‌ها و هم اینکه به عدد قابل اتکا برای تامین آب برسیم، آب را صرفه‌جویی کنیم که بدون اتکا به مردم در شهر و روستا نمی‌تو‌انیم کاری کنیم. مجبوریم از آب خوب حفاظت کنیم تا بتوانیم به پیش‌بینی قابل اتکا برسیم.
وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته در سال‌های قبل و بعد انقلاب در حوزه آب و فاضلاب تصریح کرد: قبل از انقلاب در روستا‌ها ۱۲ درصد آب پایدار داشتیم که این رقم در حال حاضر به ۷۵ درصد رسیده است. ابتدای انقلاب حدود ۲۷ تصفیه‌خانه وجود داشت که اکنون به ۱۴۲ تصفیه‌خانه رسیده است. تصفیه‌خانه فاضلاب نیز قبل از انقلاب فقط چهار تصفیه‌خانه بود که اکنون به رقم ۲۲۱ رسیده است.
معاون وزیر نیرو خاطرنشان کرد: در این دولت شش میلیون نفر در روستا‌ها به آب قابل اطمینان دسترسی پیدا کرده‌اند که یک میلیون و ۲۰۰ هزار نیز امسال اضافه می‌شوند. برنامه این است که تا پایان دولت دوازدهم هفته‌ای ۳۲ روستا از آب پایدار برخوردار شوند.
وی با اشاره به اینکه سالانه هفت میلیارد و ۴۰۰ میلیون متر مکعب آب در شهر و روستا مصرف می‌شود، افزود: از این رقم ۴.۵ میلیارد متر مکعب پساب است که قرار است تا به امروز ۱.۲ میلیارد متر مکعب به صنعت واگذار شود و بخشی نیز جهت تغذیه استان‌ها و کشاورزی ارسال شود. در برنامه ششم قرار است که این رقم ۱.۲ میلیارد متر مکعب پساب تولیدی به ۲.۲ میلیارد متر مکعب برسد و ترجیح ما این است که بخش خصوصی در این بخش وارد شود.
خامسی با بیان اینکه آبخوان‌های زیرزمینی در خطر هستند، گفت:: باید در این زمینه برنامه‌ریزی صورت بگیرد. یکی از برنامه‌ها این است که اضافه برداشت از چاه‌ها و همچنین چاه‌های غیرمجاز تعیین‌تکلیف شود.
وی گفت: ما برای سه استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی باید از دریای عمان آب منتقل کنیم که ۷۰۰ میلیون متر مکعب پیشنهاد شده است و باید ۱۰۰ هزار میلیارد تومان هزینه شود در صورتی که در این سه استان ۱۱ میلیارد متر مکعب آب مصرف می‌شود اگر فقط ۱۰ درصد صرفه‌جویی صورت گیرد این میزان به ۱.۱ میلیارد متر مکعب خواهد رسید.
وی درباره افزایش ظرفیت مخازن تصریح کرد: در حال حاضر ۵۰ میلیارد متر مکعب از مخازن سد‌ها قابل استفاده است و ۱۰۰ سد نیز در دست مطالعه و احداث است چنانچه ظرفیت سد‌ها بالا برود سیلاب‌های قابل پیش بینی امکان مدیریت خواهند داشت.
وی افزود: ۱۵۰ میلیون یورو از صندوق ذخیره ارزی بابت عبور از تنش و آبرسانی روستایی هزینه خواهد شد که از این رقم صد میلیون یورو مختص آبرسانی روستایی و ۵۰ میلیون یورو نیز بابت عبور از تنش هزینه خواهد شد.
وی درخصوص آخرین وضعیت هیرمند گفت: معاهده هیرمند با افغانستان مربوط به سال ۵۱ است که بر این اساس مقرر بود در سال‌های نرمال ۸۲۰ میلیون متر مکعب آب رهاسازی شود بعد از انقلاب حدود ۲۰ کمیسیون و جلسه برگزار شد، اما هیچ وقت به این جمع‌بندی نرسیدند که برنامه عملیاتی ارائه دهند. همواره بحث بر سر این بود که طرف افغان اعلام می‌کرد سه میلیارد متر مکعب آب تخصیص داده و ما معتقد بودیم که ۳۰۰ میلیون متر مکعب آب به سمت ایران آمده است، اما در جلسه اخیر یک برنامه عملیاتی شش ماهه تدوین شد و قرار شد در سمت افغانستان ابزاری نصب شود که آب خروجی اندازه‌گیری شود و به این شکل مشکل قابل حل خواهد بود.
وی درباره انتقال آب از خزر و دریای عمان اظهار داشت: طی سال‌های اخیر این موضوع مطرح شده که اگر طرح قابل توجیهی ارائه شود آب انتقالی برای صنعت مورد استفاده قرار گیرد بدون اینکه وزارت نیرو تضمینی برای خرید داشته باشند ضمن اینکه مباحث زیست محیطی نیز در این خصوص لحاظ خواهد شد.
وی با بیان اینکه در زمینه انتقال آب از دریا مباحث زیست محیطی درنظر گرفته می‌شود تصریح کرد: بحث انتقال آب از خزر به سمنان هنوز به نتیجه نهایی نرسیده به علاوه اینکه آب شیرین‌کن‌ها وارداتی هستند و بهای تمام شده انتقال آب را بسیار بالا می‌برند. برای انتقال از خزر و عمان جهت استفاده از صنعت اقتصادی است، اما برای کشاورزی و شرب هنوز نهایی نشده است.
وی درباره اختصاص بودجه جهت لایروبی نیز گفت: ما هر سال درخواست اعتبار می‌کنیم، اما میزان تخصیص کافی نیست و ۱۲ درصد از اعتبارات تخصیص یافته است در خسارت سیل عدد قابل توجهی پیشنهاد کردیم که تخصیص نیافته است.
وی با اشاره به نقش لایروبی در کنترل سیلاب اظهار داشت: لایروبی در همه جا تاثیرگذار نیست هیچ جای دنیا سد‌ها لایروبی نمی‌شود، اما در هر حال ما برای کارون به صورت اختصاصی برنامه لایروبی در نظر گرفته‌ایم و در مورد اروند نیز با دولت عراق در حال مذاکره هستیم.
خامسی یادآور شد: برای پاکسانی رودخانه‌ها و رعایت حریم آن‌ها از ساخت و ساز‌های غیرمجاز نیز حمایت‌های کاملی از سوی قوه قضائیه داریم تا این پروژه‌ها اجرایی شوند.
وی در مورد آخرین وضعیت طرح آمایش بر محور آب گفت: سازمان برنامه و بودجه قرار بود این موضوع را مطالعه و تا اول تابستان ارائه دهد، اما هنوز اقدامی نکرده است. این طرح باید آماده شود و همه دستگاه‌ها ملزم شوند آن را رعایت کنند.
وی درباره اختلاف‌نظر‌های بین وزارت کشاورزی و وزارت نیرو در زمینه میزان مصرف آب تصریح کرد: باید روی داده‌ها و اعداد پایه با ذینفعان و دستگاه‌های بهره‌بردار مثل بخش کشاورزی و صنعت به توافق برسیم تا در زمینه الگوی کشت توافق شود و به جمع بندی خوبی برسیم مشکل ما این است که درخواست تخصیص آب از استان‌ها زیاد است.

درخواست آب در استانها باید تعیین تکلیف شود

افزایش درخواست آب در استان‌ها از مشکلات عمده وزارت نیرو است که یکبار برای همیشه باید تعیین تکلیف و تمام شود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا وسیما، قاسم تقی زاده خامسی در ادامه نشست خبری با اشاره به اینکه باید در خصوص داد ه‌ها و اعداد پایه در مصرف آب با ذی نفعان و دستگاه‌های بهره بردار به توافق برسیم افزود: با تشکیل کار گروه سازگاری باکم آبی به دنبال ایجاد توافق در خصوص داده‌ها هستیم که پس از آن موضوع الگوی کشت بررسی شود.
وی با اشاره به جلسات متعددی که برای تعیین وضعیت آب، برنامه ریزی و آمایش سرزمین برگزارشده، گفت: اگر در این مسیر با وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت به توافق برسیم مشکلات برطرف خواهد شد.

نیمی از چاه های غیر مجاز در استانهای مازندران ،گیلان و آذربایجان غربی است

نیمی از ۳۲۰ هزار حلقه چاه غیر مجاز کشور در استان‌های گیلان، مازندران و آذربایجان غربی حفر شده است

 قاسم تقی زاده خامسی در نشست خبری امروز با بیان اینکه هم اکنون ۸۰۸ هزار حلقه چاه در کشور حفر شده که ۳۲۰ هزار حلقه از آن غیر مجاز است.
وی گفت: میزان برداشت آب از چاه‌های مجاز ۴۹ میلیارد مترمکعب و از چاه‌های غیر مجاز ۷/۳ میلیارد مترمکعب است.
معاون امور آب وزارت نیرو ادامه داد: اضافه برداشت از چاه‌های مجاز دغدغه‌ای است که باید تعیین تکلیف شود.