سفر ولادیمیر پوتین به عربستان

ولادیمیر پوتین دومین سفر خود را به عربستان - از زمان به قدرت رسیدن در دو دهه گذشته - امروز دوشنبه آغاز می‌کند.
انگیزه عربستان از توسعه مناسبات با روسیه تاکنون تثبیت قیمت نفت و فاصله ایجاد کردن بین مسکو با تهران و دمشق بوده است.
هر چند افزایش فاصله روسیه با ایران و سوریه در چارچوب منافع آمریکا بوده ولی گاهی نیز ملاحظه شده که ریاض با رایزنی با روسیه در پی اعمال فشار بر واشنگتن هم بوده است.
متقابلا روسیه نیز با دیپلماسی دیرینه خود - یعنی دیپلماسی «در میانه این و آن» - سعی کرده است از عربستان امتیاز بگیرد. اما ظاهرا تلاش‌های مسکو و ریاض برای گرفتن برخی امتیازات از یکدیگر کاملا موفق هم نبوده است. به هر حال نه روسیه حاضر است منافع ملی خود را برای دست یافتن به چند امتیاز در عربستان به مخاطره اندازد و نه رژیم سعودی آنقدر مستقل است که بتواند مغایر با منافع آمریکا سیاست‌های داخلی، منطقه‌ای و بین المللی خود را طراحی کند.
به گزارش امروز پایگاه اینترنتی بلومبرگ از زمان توافق تاریخی با اوپک‏ که طبق آن روسیه برای تثبیت قیمت ها، خود را به کارتل نفتی تحت سلطه عربستان سعودی متصل کرد، وعده های سرمایه گذاری چند میلیارد دلاری و سایر معاملات دیگر تا حدود زیادی تحقق نیافته است.
«الکسی پوتمکین» مدیر اجرایی ارشد «گروه مسکو پالیسی» در این باره گفت: روابط روسیه و عربستان در سطح خوبی است اما فاقد استحکام است. سعودی ها در ازای توافق اوپک پلاس قول دادند که روسیه سرمایه گذاری های سودآور و فرصت های شغلی بزرگی به دست خواهد آورد که متأسفانه همانطور که روسها انتظار داشتند، چنین اتفاقی نیفتاده است.
بر اساس این گزارش محمد بن سلمان در سال 2015 با پوتین دیدار کرد و برای تحکیم دوستی تازه شکل گرفته شان قول سرمایه گذاری 10 میلیارد دلاری را داد. عربستان سعودی مجددا در طول دیدار ملک سلمان در سفر سال 2017 به مسکو قول سرمایه گذاری داد. براساس آمارهای روسی، این کشور پادشاهی تاکنون تنها به یک چهارم وعده های خود عمل کرده است.
با این حال ممکن است افزایش تنش در مناسبات تهران و ریاض در هفته‌ها و ماه‌های اخیر سبب شده عربستان در پی استفاده از نقش میانجیگری مسکو بین دو کشور باشد.
شاید به همین دلیل روسیه امیدوار است که بر روی توانایی خود برای یافتن راه حلی بین عربستان سعودی و ایران سرمایه گذاری کند.
این میانجگری در شرایطی که سیاست‌های یکجانبه گرایانه ترامپ بیش از پیش موقعیت کاخ سفید را در منطقه و جهان تضعیف کرده، می‌تواند وزن دیپلماتیک مسکو را در منطقه و جهان بشدت سنگین کند.
در عین حال ممکن است این ابراز امیدواری روسیه تنها برای رفع نگرانی‌های تهران از توسعه مناسبات مسکو - ریاض باشد.

-----------------------------------------------------------------
عبدالرضا خلیلی