۱۲ نکته عجیب درباره "شتر"

به گزارش وب گردي خبرگزاري صدا وسيما؛ خداوند منان در یک بیان کلی در سوره غاشیه، بندگانش را به تفکر در آفرینش شتر دعوت می‌کند: «أَفَلایَنْظُرُو‌نَ إِلَی اْلإِبِلِ کَیْفَ خُلِقَتْ؛ آیا آن‌ها به شتر نمی‌نگرند که چگونه آفریده شد؟» ، از دیدگاه فقهی نیز شتر یکی از ۹ چیزی است که پرداخت زکات آن‌ها واجب و همچنین یکی از معیار‌های تعیین قیمت دیه در دوره‌های مختلف می‌باشد!

این نوشتار کوتاه درصدد است چند مورد از شگفتی‌های این حیوان اهلی، پربرکت و پر رمز و راز را برشمرد:
تعدادی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد شتر:

۱. در حالی که بعضی از چهار پایان، تنها از گوشتشان و برخی دیگر نیز بیشتر از شیرشان استفاده می‌شود و از بعضی دیگر تنها سواری می‌گیرند و برخی نیز برای باربری مناسب هستند، شتر حیوانی است که هم از گوشت و شیرش استفاده می‌شود و هم از آن برای سواری و باربری بهره می‌برند.

۲. شتر، نیرومندترین و مقاوم‌ترین حیوان اهلی است که می‌تواند بار فراوانی را حمل کند. هنگامی که در حالت خوابیده است، اگر بار سنگینی را بر او حمل کنند، با یک حرکت سریع برمی‌خیزد و روی پا می‌ایستد، در حالی که دیگر چهارپایان قدرت چنین کاری را ندارند. این حیوان برای حمل بار تا بیش از نیم تن و نیز برای کشیدن چرخ دستی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۳. شتر می‌تواند هر روز مسافتی طولانی را بپیماید و از زمین‌های ناهموار و شنزار‌های سخت بگذرد که به همین دلیل، عرب‌ها آن را «کشتی بیابان‌ها» می‌نامند. در فصل‌های خشک ۱۰ تا ۲۰ روز توان تحمل تشنگی و گرسنگی شدید را دارد. در کاروان بین ۱۷۰ تا ۲۷۰ کیلوگرم بار را با سرعتی معادل ۵ کیلومتر در ساعت حمل می‌کند؛ در کاروان معمولی این حیوان پنج روز حرکت می‌کند و پس از آن آب و غذا دریافت می‌کند!

۴. شتر به خشکی بسیار مقاوم است تا حدی که گاهی ۳۰ درصد از وزن شتر با از دست دادن آب بدن کاهش می‌یابد؛ امری که ممکن است در انسان و حیوانات اهلی دیگر منجر به مرگ شود! جالب اینکه، شتر می‌تواند این کاهش را ظرف چند دقیقه جبران کند. کمترین گردش آب را میان حیوانات دارد و قادر به جذب آب‌نمک از روده‌ها و دفع آن‌ها از کلیه‌هاست. شتر برای پایین آوردن دمای بدنش به تعریق نیازی ندارد، بنابراین آب را در بدن خود حفظ می‌کند. شتر دمای بدن خود را از ۳۴ درجه سانتی‌گراد در اوایل صبح تا ۴۱ درجه تا عصر تغییر می‌دهد و به این ترتیب از گرمای روز برای گرم کردن بدن خود در شب استفاده می‌کند. اکنون آشکار شده است که متناسب با اختلاف زیاد درجه حرارت بدنش می‌تواند آب بدن خود را حفظ نماید، زیرا که از این آب برای خنک کردن بدن استفاده نمی‌کند؛ پا‌های پهن شتر کوهاندار از فرو رفتن این حیوان در ماسه‌های نرم جلوگیری می‌کند.

۵. تغییر پوشش شتر از پشم در زمستان به مو‌های براق منعکس‌کننده در تابستان نیز جالب توجه است. شتر استوایی مو‌های خود را نمی‌ریزد، اما یک پوشش منعکس‌کننده صاف را بر بدن خود در طول سال حفظ می‌کند. کوهان نه‌تنها به‌عنوان یک مخزن ذخیره آب و چربی است، بلکه یکی از بزرگترین استفاده‌های آن، این است که با جمع‌آوری چربی بدن در کوهان، بافت‌های زیرجلدی تقریباً بدون چربی هستند، در نتیجه بدن خنک‌تر می‌ماند.

۶. تغذیه شتر، بسیار کم‌خرج است و هرگونه رستنی حتی خار و خاشاکی را می‌خورد.

۷. شتر در شرایط نامناسب جوّی، میان توفان‌های سخت بیابان که چشم و گوش هر جانداری را کور و کر می‌کند، با ویژگی خاصی که خداوند در پلک‌ها و گوش‌ها و بینی‌اش قرار داده است، مقاومت می‌کند و به راه خود ادامه می‌دهد.

۸. شتر با داشتن قدرت فیزیکی بالا، از رام‌ترین حیوانات است، به‌گونه‌ای که یک کودک خردسال نیز می‌تواند مهار یک قطار شتر را در دست بگیرد و هر جا که می‌خواهد، ببرد. البته گاه ناگهان مهاجم می‌گردد (به‌ویژه در فصل جفت‌گیری)، به همین جهت بهتر است که در هنگام کار، شتران نر و ماده از هم جدا گردند.

۹. بیماری‌های شایع شتر بسیار محدود است؛ عمده‌ترین بیماری‌های داخلی شتر عبارتند از: اسهال، میوپاتی تغذیه‌ای، نفخ شکم، بیماری انحراف گردن، بلعیدن اجسام خارجی، تورم ضربه‌ای نگاری، هماتوری، تورم شیردان، کوری و کولیک «دل‌درد شدید».

۱۰. شیر شتر بیشتر از هر شیر دیگری در طبیعت شبیه شیر انسان است و ۱۰ برابر بیشتر از شیر گاو آهن و سه برابر بیشتر ویتامین‌ث دارد. اگر بدنتان تحمل لاکتوز را ندارد بدون هیچ مشکلی می‌توانید این شیر را بنوشید. شیر آن بسیار چرب و پر از مواد غذایی است .

۱۱. گوشت آن در دین اسلام حلال است، اما ذبح آن با دیگر جانوران حلال‌گوشت متفاوت است و باید آن را نحر کرد، در آیین یهود به‌دلیل نداشتن سُم آن را حرام‌گوشت می‌دانند، همچنین هندو‌ها و زرتشتیان نیز از خودن آن امتناع می‌ورزند. از دیدگاه طب سنتی گوشت شتر طبعی گرم دارد. پیشگیری از زایمان زودرس، تسکین درد‌های روماتیسمی، تقویت قوای جسمانی و جنسی از خواص گوشت شتر است.گوشت شتر از ارزش غذایی و خواص دارویی و درمانی بسیاری برخوردار است، در روایات دینی ما به مصرف آن بسیار توصیه شده است. در روایاتی از حضرت رسول (ص) آمده است که گوشت شتر را بخورید حتی سالی یک بار.

۱۲. از پوست آن برای ساختن کفش، کمربند، صندلی و لباس استفاده می‌کنند، پشم شتر را در ساختن خیمه‌ها، پتو، فرش، لباس‌ها، فرش و چادر استفاده می‌کنند و از پیخال کاملاً خشک و هم‌چنین از مدفوع خشک‌شده آن برای روشن کردن آتش استفاده می‌شود.