کدام انسانها تیراندازی با کمان را به اروپا برده اند؟

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما ، یافته‌های یک مطالعه جدید نشان می‌دهد: انسان‌های خردمند که حدود ۵۴ هزار سال پیش به اروپا رسیدند، تیر و کمان را به آن قاره وارد کردند.

لور متز (Laure Metz) باستان شناس دانشگاه اکس مارسی در فرانسه و همکارانش معتقدند که هومو ساپین‌ها احتمالاً تکنیک‌های تیراندازی با کمان را از آفریقا به اروپا آورده اند.

مارلیز لومبارد (Marlize Lombard) باستان شناس از دانشگاه ژوهانسبورگ، می‌گوید: هیچ کمانی در سایت یافت نشد. اقلام چوبی مانند کمان ضعیف هستند و برای مدت‌های طولانی دوام نمی‌آورند. قدیمی‌ترین کمان‌های دست نخورده که در باتلاق‌های شمال اروپا یافت شده اند، مربوط به حدود ۱۱ هزار سال پیش است.

متز در ادامه می‌گوید: اکتشافات قبلی سنگ و نقطه استخوان نشان می‌دهد که شکار با تیر و کمان در آفریقا بین ۶۰ تا ۸۰ هزار سال پیش آغاز شده است و دندان‌های فسیلی که قبلاً پیدا شده بود نشان می‌دهد هومو ساپین‌ها در اوایل ۵۶۸۰۰ سال پیش، بسیار قبل از مرگ نئاندرتال‌ها در حدود ۴۰ هزار سال پیش و خیلی زودتر از آن چیزی که محققان تصور می‌کردند، برای اولین بار به اروپا رسیدند.

متز می‌گوید: تحقیقات ما نشان داد که اولین انسان‌های هومو ساپین‌ شناخته شده که به سرزمین‌های نئاندرتال‌ها مهاجرت کردند، در استفاده از کمان تسلط داشتند.

گفتنی است هیچ مدرکی نشان نمی‌دهد که نئاندرتال‌هایی که در آن زمان در اروپا حضور داشتند، تیر‌هایی را به سمت شکار پرتاب می‌کردند. همچنین مشخص نیست که آیا تیراندازی با کمان نسبت به نیزه‌هایی که توسط نئاندرتال‌ها رانده یا پرتاب می‌شوند، مزایای شکار قابل توجهی برای هومو ساپین‌ها داشته است یا خیر.

در میان ۸۵۲ اثر سنگی حفاری شده در لایه رسوبی در گروت ماندرین مربوط به حدود ۵۴ هزار سال پیش، ۱۹۶ نقطه سنگی مثلثی آسیب زیادی را به نمایش گذاشتند. ۱۵ نقطه سنگی دیگر نشانه‌هایی از آسیب شدید و تغییرات ناشی از فعالیت‌های قصابی مانند برش را نشان می‌دهد.

مقایسه این یافته‌ها با آسیب به نمونه‌های سنگی مصنوعات انجام شد که محققان از آن‌ها به عنوان نوک پیکان پرتاب شده از کمان و به عنوان نوک نیزه‌ها در دستگاه‌های پرتاب دستی استفاده کردند. شواهد مقایسه‌ای اضافی از سر پیکان‌های سنگی و استخوانی به دست آمده که توسط گروه‌های شکار اخیر و امروزی استفاده می‌شود.

آزمایش‌هایی که محققان با کپی‌هایی از ابزار‌های سنگی باستانی انجام دادند، نشان داد که نقاط سنگی با عرض کمتر از ۱۰ میلی‌متر، تنها زمانی به سرعت شکار می‌رسند که به محور‌های پیکانی که توسط کمان به حرکت در می‌آیند، متصل شوند.
 محققان نتیجه می‌گیرند که نقاط سنگی بزرگ‌تر می‌توانند نوک پیکان یا نیزه‌های نوک‌دار باشند که با دست پرتاب شده یا از پرتابگر‌های نیزه دستی پرتاب می‌شوند. لومبارد می‌گوید، تازه واردان هومو ساپین به اروپا ممکن است از نئاندرتال‌ها آموخته باشند که شکار نیزه در گروه‌های بزرگ در مناظر سرد اولویت دارد، چراکه ریسمان‌های کمانی به راحتی قطع می‌شوند و تعقیب طعمه از راه دور به صرفه نیست. اما یادگیری در مورد تیراندازی با کمان توسط هومو ساپین‌ها در مهارت‌های نئاندرتال‌ها نبوده است. بر اساس تحلیل‌های قبلی از تأثیرات مغزی روی سطوح داخلی جمجمه‌های فسیلی، لومبارد معتقد است که مغز نئاندرتال‌ها توانایی‌های بصری و فضایی پیشرفته‌ای را که انسان‌های خردمند برای شکار با تیر و کمان از آن استفاده می‌کرد، ندارد.

شرح کامل این گزارش در مجله تخصصی Science Advances منتشر شده است.