تغییرات ژنتیکی گرگ‌ها در ایران و تهدیدات آن برای انسان و طبیعت

احمد دباغیان کارشناس پستانداران دفتر حفاظ و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست در مصاحبه با خبرنگار تحریریه محیط زیست خبرگزاری صدا و سیما با اشاره به روز جهانی گرگ به اهمیت وجودی این گونه جانوری برای حیات وحش پرداخت و درباره وضعیت خطرناک افزایش جمعیت گرگاس به عنوان عامل مهم تهدید ژنتیکی گرگ‌ها گفت: گرگاس، حاصل جفت گیری گرگ و سگ، موجودی دورگه و بسیار خطرناک است که یک رگ آن گرگ، که بسیار درنده خو و یک رگ آن سگ است، که بسیار باهوش و دوستدار انسان است. زمانیکه این دو رگه کنار یکدیگر قرار می‌گیرند تبدیل به موجودی تهدید آمیز می‌شوند.

این کارشناس اکولوژی با هشدار درباره افزایش جمعیت گرگاس برای نظم طبیعی حیات وحش گفت:با غذا دادن به سگ‌های ولگرد، تعداد جمعیت این موجود مرموز و هیبرید به سرعت افزایش می‌یابد. با افزایش تعداد گرگاس گونه جدیدی به وجودمی آید که نظم طبیعی جمعیت گرگ‌ها را از بین خواهد برد.

دباغیان در ادامه بر تاثیر مدیریت پسماند و سگ‌های ولگرد برای جلوگیری از افزایش جمعیت گرگاس تاکید کرد و گفت:جایگاه زباله و پسماند‌ها در حاشیه شهر‌ها به محل تجمع سگ ها‌ی بلا صاحب و گرگ‌ها تبدیل می‌شود و همین امر می‌تواند، موجب شکل گیری و افزایش جمعیت گرگاس شود.
وی گفت: مهمترین آسیب افزایش جمعیت گرگاس از بین رفتن خلوص ژنتیکی جمعیت گرگاس در کشور است که در نهایت منجر به ضعیف شدن پایه جمعیتی گرگ‌ها خواهد شد.

با توجه به اینکه در تقویم محیط زیستی جهانی، امروز به نام روز جهانی گرگ نامگذاری شده است کارشناس پستانداران دفتر حفاظ و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست در توضیح گونه جانوری گرگ گفت: گرگ‌ها یکی از گونه‌های شاخص گوشتخواران از خانواده سگ سانان محسوب می‌شوند که وجود آنها در تمام نقاط ایران ثبت شده است.
دباغیان افزود:این گونه حیوانی در مناطق غربی، شمال غربی و شمال شرقی کشور تراکم بیشتری دارد و در بعضی استان‌ها مثل خراسان جنوبی، یزد، سیستان و بلوچستان و خوزستان تراکم کمتری دارند. در ایران گرگ به رنگ‌های خاکستری، سفید، نخودی، حنایی و سیاه وجود دارند.

گرگ‌ها به عنوان شکارچیانی که در راس هرم غذایی قرار دارند معمولا از طرف دیگر حیوانات تهدید نمی‌شوند، مگر اینکه توسط انسان کشته شوند، یا به بیماری خاصی دچار شوند و یا در نقاط خاصی از جهان حیوان بزرگتری مانند ببر بتواند آنها را شکار کند.
کارشناس حیات وحش در ادامه افزود:غذای اصلی گرگ ها، انواع سم داران مثل قوچ، میش، آهو یا کله بز و یا گوزن باشد. گرگ‌ها در برخی از نقاط به سراغ طعمه‌های کوچک‌تر مثل سنجاب زمینی، خرگوش و یا موش می‌روند و زمانیکه در مناطقی طعمه غذایی کمتری داشته باشد به دام‌های اهلی حمله می‌کند و در شرایط سخت‌تر مردارخواری و لاشه خواری هم انجام می‌دهد حتی در برخی مواردگیاهخواری هم انجام می‌دهد. در برخی از مناطق مشاهده شده که گرک‌ها به سراغ زباله‌های انسانی هم می‌روند.

بر اساس نظر کارشناسان اکولوژیست گرگ‌ها فیلتر‌های طبیعت محسوب می‌شوندبه این صورت که بیشتر اوقات گرگ، حیوانی را که ضعیف تر، نحیفت‌تر و بیمار‌تر باشد مورد حمله قرار می‌دهد که این موضوع را می‌توان به نوعی فیلتر طبیعت قلمداد کرد. گرگ‌ها به چند دلیل توانایی زیست قوی دارند، این حیوانات در سرمای ۴۰ درجه زیر صفر هم می‌توانند غذا پیدا کنند و هم این دما را تحمل کنند.

دباغیان در پایان بر ضرورت مدیریت پسماندها و جمع آوری سگ های ولگرد تاکید کرد و گفت:مدیریت سگ های ولگرد و غذا ندادن به این سگ ها  می تواند نقش مهم در کنترل و کاهش جمعیت گرگاس داشته باشد.