نجات ۷۶ هزار کودک از نابینایی با غربالگری

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، سید جواد حسینی در پنجاهمین سالگرد تاسیس انجمن اپتومتری ایران که امروز چهارشنبه ۱۲ شهریور برگزار شد، افزود: امروز در جمعی گرد آمدیم که رسالت آن چیزی جز صیانت از بینایی، ارتقای کیفیت زندگی و پیشگیری از معلولیت‌های قابل اجتناب در کشور نیست.

وی افزود: نخستین گام مداخلات مؤثر، غربالگری است. خوشبختانه بیش از ۳۰ سال است که همکاری اثربخشی را با انجمن اپتومتری ایران آغاز کرده‌ایم. اگرچه تنها ۵۰ سال از عمر رشته اپتومتری در کشور می‌گذرد اما سه دهه از تاریخ غربالگری چشم کودکان سه تا شش ساله نیز سپری شده است. این غربالگری در سه مرحله برای کودکان سه، چهار و پنج‌ساله و یک مرحله در شش‌سالگی با همکاری وزارت آموزش و پرورش انجام می‌شود و یکی از موفق‌ترین اقدامات در حوزه سلامت چشم و نمونه‌ای عینی از همکاری بین‌دستگاهی به شمار می‌رود.

تنبلی چشم دومین علت کاهش بینایی کودکان

رئیس سازمان بهزیستی گفت: تنبلی چشم، شایع‌ترین علت بینایی یک‌چشمی در افراد زیر ۲۰ سال و دومین علت کاهش بینایی در کودکان است. اگر در سن مناسب مداخله طلایی و به‌موقع انجام شود، این مشکل قابل درمان است.

وی افزود: در طول ۳۰ سال گذشته بیش از ۶۱ میلیون و ۶۵۰ هزار کودک در سراسر کشور غربالگری شده‌اند که از میان آن‌ها یک میلیون و ۹۹۹ هزار کودک مبتلا به انواع اختلال بینایی شناسایی شدند. همچنین ۴۱۵ هزار کودک دچار آمبلیوپی یا تنبلی چشم بودند که اگر غربالگری و مداخلات صورت نمی‌گرفت، امروز بسیاری از آنان به جمعیت کم‌بینا و نابینا افزوده می‌شدند و هزینه‌های آن ده‌ها برابر غربالگری بود.

رئیس سازمان بهزیستی گفت: در سال ۱۴۰۳، سه میلیون و ۵۲۶ هزار کودک معادل ۸۶ درصد جمعیت هدف غربالگری شدند. در این میان، ۶۳ هزار کودک دچار اختلال بینایی و ۱۳ هزار نفر مبتلا به تنبلی چشم شناسایی شدند که به لطف مداخلات انجام‌شده، از نابینایی و کم‌بینایی نجات یافتند.

حسینی افزود: این آمار به زبان ساده یعنی هزاران کودک که می‌توانستند آینده‌ای با کم‌بینایی یا نابینایی داشته باشند، امروز فرصت دیدن، یادگیری و زندگی با کیفیت بالاتر را به دست آورده‌اند. بزرگ‌ترین دستاورد این اقدام آن است که میزان شیوع تنبلی چشم که در جهان بین ۳ تا ۴ درصد است، در ایران به حدود ۱.۵ درصد کاهش یافته است.

وی گفت: اکنون ۲۵۳ هزار و ۷۲۰ فرد دارای معلولیت بینایی اعم از نابینا و کم‌بینا تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار دارند که ۶۳ درصد آنان مردان و ۳۷ درصد زنان هستند. این برنامه علاوه بر پوشش سراسری، رویکردی عدالت‌محور دارد و به‌ویژه در روستاها، مناطق کم‌برخوردار و خانواده‌های در معرض آسیب تمرکز بیشتری یافته است رویکردی که هم‌راستا با اهداف انقلاب اسلامی و شعارهای دولت چهاردهم است.

رئیس سازمان بهزیستی افزود: انجمن اپتومتری ایران یکی از مهم‌ترین شرکای استراتژیک سازمان بهزیستی در این حوزه است. این انجمن نقش کلیدی در به‌روزرسانی استانداردها و دستورالعمل‌های علمی غربالگری، آموزش و بازآموزی نیروها، انجام پژوهش‌های مشترک برای بهبود سیاست‌گذاری و توسعه همکاری‌های بین‌المللی ایفا می‌کند.

سنجش بینایی سالمندان در طرح سلام

وی گفت: در همین راستا با همکاری انجمن اپتومتری، گام بزرگی برای توسعه خدمات آغاز شده است و آن توسعه غربالگری‌ها و مداخلات از سطح کودکان سه تا شش ساله به گروه سالمندان است. این طرح با عنوان «سلام» یا سلامت اجتماعی محله‌محور طراحی شده است.

حسینی عنوان کرد: سازمان بهزیستی بر اساس مثلث طلایی خدمات شامل تمامیت (پوشش همه افراد)، کفایت (کیفیت و استاندارد خدمات) و عدالت (اولویت دادن به افراد نیازمندتر) فعالیت می‌کند و برای تحقق آن خدمات باید در دسترس و محله‌محور باشند. بر همین اساس، طرح سلام از منطقه ۴ تهران با ۲۰ مدرسه و هر استان یک مدرسه آغاز شد، این مدارس در ساعات بعدازظهر که خالی از دانش‌آموزان هستند به پایگاه‌های ارائه خدمات تبدیل شدند. در هر استان نیز حداقل یک مدرسه و در چشم‌انداز آینده، همه ۷۳۵ منطقه آموزشی کشور تحت پوشش این طرح قرار می‌گیرند.

رییس سازمان بهزیستی اضافه کرد: نخستین اقدام در این طرح آموزش، توانمندسازی و ایجاد نشاط و شادابی در میان سالمندان است. موج سالمندی در ایران یکی از سریع‌ترین روندهای جمعیتی در جهان است به‌گونه‌ای که اکنون ۱۲ درصد جمعیت کشور سالمند هستند و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال ۱۴۳۰ به ۳۱ درصد برسد. بنابراین اقدامات بهداشتی و سلامت‌محور از جمله سلامت چشم، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.

وی افزود: انجمن اپتومتری و سه هزار اپتومتریست کشور نخستین گروهی بودند که برای اجرای این طرح محله‌محور، فراگیر و عدالت‌محور با سازمان بهزیستی همکاری کردند. امیدوارم موج دوم این طرح در حوزه سالمندی و سلامت چشم نیز مانند طرح کودکان سه تا شش سال آثار اثربخش خود را به‌زودی برای مردم و سالمندان کشور نمایان سازد.