افزایش نرخ تورم با نوسانات ارزی و طولانی شدن صف تخصیص ارز

به گزارش تحریریه صنعت خبرگزاری صدا و سیما ؛ بر اساس تازه‌ترین آمار منتشر شده مرکز آمار ایران، تورم سالانه لوازم خانگی در شهریور امسال (۱۴۰۴ ) به ۳۵.۴ درصد رسیده است. این بدان معناست که قیمت انواع لوازم خانگی در یک سال منتهی به شهریور، به طور میانگین بیش از یک‌سوم افزایش یافته است.

علاوه بر این، تورم نقطه به نقطه (مقایسه شهریور ۱۴۰۴ با شهریور ۱۴۰۳) برابر با ۴۶ درصد بوده که نشان‌دهنده شدت گرفتن روند افزایش قیمت‌ها در مقایسه با ماه مشابه سال قبل است. خانوارهایی که امسال قصد خرید لوازم خانگی داشته‌اند، به طور متوسط باید نزدیک به نصف بیشتر از سال گذشته برای همان کالاها هزینه کنند.

از سوی دیگر، تورم ماهانه این گروه کالایی در شهریور ۱۴۰۴ معادل ۲.۸ درصد گزارش شده است. این عدد بیانگر آن است که تنها در طول یک ماه، قیمت لوازم خانگی نزدیک به سه درصد افزایش یافته است؛ افزایشی که در صورت تداوم می‌تواند فشار سنگینی را بر قدرت خرید مصرف‌کنندگان وارد کند.

روند تورم لوازم خانگی

افزایش نرخ تورم در این بازار را می‌توان ناشی از چند عامل دانست که از جمله مهم ترین آنها باید به نوسانات ارزی و طولانی شدن صف تخصیص ارز اشاره کرد زیرا وابستگی نسبی لوازم خانگی به واردات قطعات و مواد اولیه باعث شده تغییرات نرخ ارز و تاخیر بانک مرکزی در تخصیص ارز به این صنعت، به سرعت بر قیمت تمام‌شده اثرگذار باشد.

همچنین افزایش هزینه‌های جانبی همچون رشد هزینه‌های حمل‌ونقل، انرژی و دستمزد نیز بر قیمت نهایی کالاها اضافه شده است.

نکته قابل تامل آنکه هرچند با افزایش قیمت‌ها تقاضا برای لوازم خانگی جدید کاهش یافته است، اما این افت تقاضا به دلیل بالا بودن هزینه‌های تولید و فشار مداوم بر عرضه، نتوانسته مانع رشد تورم شود. در واقع، روند صعودی ساختار هزینه‌ها شامل مواد اولیه، قطعات وارداتی، دستمزد و هزینه‌های لجستیک همچنان بر بازار سنگینی می‌کند و اجازه تعدیل قیمتی را نمی‌دهد.

این شرایط بیشترین فشار را بر خانوارهایی که در آستانه خرید جهیزیه یا جایگزینی کالاهای ضروری و بادوام قرار دارند وارد کرده است. با کاهش قدرت خرید، بسیاری از خانواده‌ها ناچار به تغییر رفتار مصرفی شده‌اند؛ به‌گونه‌ای که بخشی به بازار کالاهای دست‌دوم روی آورده‌اند، عده‌ای تعمیر و نگهداری از وسایل قدیمی را ترجیح می‌دهند و برخی دیگر تنها با استفاده از طرح‌های فروش اقساطی قادر به خرید هستند.

این تغییر الگوی مصرف، در کوتاه‌مدت شاید راهی برای مدیریت هزینه‌ها باشد، اما در بلندمدت می‌تواند پیامدهای منفی بر کیفیت زندگی، رفاه خانوارها و حتی سلامت اقتصادی بازار لوازم خانگی داشته باشد. کاهش تقاضا برای محصولات نو، علاوه بر تأثیر منفی بر تولیدکنندگان داخلی، چرخه سرمایه‌گذاری و اشتغال در این صنعت را نیز با اختلال روبه‌رو می‌کند.

به بیان دیگر، تداوم چنین وضعیتی نه تنها بر معیشت خانوارها فشار می‌آورد، بلکه در سطح کلان می‌تواند به تضعیف بنیه تولیدی کشور در حوزه لوازم خانگی بینجامد؛ موضوعی که در نهایت خود به دور باطل افزایش قیمت‌ها و کاهش توان خرید منجر خواهد شد.

با توجه به تورم سالانه ۳۵.۴ درصدی، تورم نقطه‌ای ۴۶ درصدی و رشد ماهانه ۲.۸ درصدی در بازار لوازم خانگی، چشم‌انداز این بخش همچنان نگران‌کننده به نظر می‌رسد. در صورت عدم اجرای سیاست‌های مؤثر برای کنترل نوسانات ارزی، حمایت از تولید داخلی و مدیریت هزینه‌های جانبی، انتظار کاهش فشار قیمتی در کوتاه‌مدت بعید خواهد بود.