کاهش منابع آبی و ضرورت صرفه جویی در مصرف آب

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مرکز اردبیل مجموع بارش‌های باران و برف استان اردبیل در سال زراعی گذشته با کاهشی چشمگیر روبرو شده که این امر ضرورت بازنگری در کم و کیف مصرف آب و مدیریت منابع موجود را بیش از هر زمان دیگری می‌طلبد.

بیشترین میزان مصرف منابع استان اردبیل در بخش‌ کشاورزی است به طوری که بر اساس آمارهای رسمی از مجموع آب‌های سطحی و زیرزمینی استان نزدیک به ۹۳ درصد در بخش کشاورزی، چهار درصد در بخش صنعت و سه درصد در بخش شرب مصرف می‌شود.

مدیرکل هواشناسی استان اردبیل با اشاره به کاهش مستمر بارش‌ها در پنج سال گذشته اظهار کرد: میانگین بارش‌های استان در سال آبی ۱۴۰۳- ۱۴۰۴ نزدیک به ۲۵۹ میلی‌متر بود که نسبت به دوره‌ بلندمدت ۲۰ درصد و نسبت به سال گذشته ۲۶ درصد کاهش داشت و تنها در سال آبی ۱۴۰۲- ۱۴۰۳ شرایط از نظر بارش‌ها در حد عادی بود.

مجید کوهی اضافه کرد: جز در شهرستان سرعین که ۶ درصد افزایش بارش داشتیم، در شهرستان کوثر ۴۰ درصد، در شهرستان نمین ۳۵ درصد، در شهرستان‌های خلخال، بیله‌سوار و پارس‌آباد نزدیک به ۱۰ درصد و در سایر نقاط ۲۰ تا ۲۵ درصد با کاهش بارش‌ها روبرو بودیم.

وی کاهش ۲۰ درصدی بارش‌ها را نشان دهنده تشدید شرایط خشکسالی در سال‌های پیش‌رو دانست و تشریح کرد: بررسی نقشه‌های پیش‌بینی فصلی نشان می‌دهد که پاییز امسال در مجموع بارش‌ها کمتر از میانگین عادی باشد ولی در فصل زمستان به شرایط عادی نزدیک‌تر شود.

مدیرکل هواشناسی استان اردبیل میانگین دمای هوا در استان را ۱۱.۴ درجه سانتی‌گراد عنوان کرد و افزود: کاهش بارش‌ها در حالی رخ داده که دمای هوا نیز نسبت به دوره بلندمدت ۰.۹ درجه سانتی‌گراد افزایش یافته و بیشترین افزایش مربوط شهرستان‌های سرعین و خلخال به ترتیب با ۱.۷ و ۱.۱ درجه سانتی‌گراد بوده است.

وی عنوان کرد: با توجه کاهش بارشی که امسال و سال‌های گذشته داشتیم، در مجموع شرایط مناسبی برای منابع آبی استان اردبیل پیش‌بینی نمی‌شود و مدیریت منابعی موجود در حال حاضر تنها راهکار گذر از شرایط کنونی و وخیم‌تر شدن بحران کمبود آب در سال‌های آینده است.

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اردبیل نیز با اشاره به ورود استان به تنش آبی در صورت تداوم وضع موجود تا افق ۱۴۲۵ اظهار کرد: تغییر اقلیم، کاهش بارش‌ها، کاهش جریان آب رودخانه‌ها و توسعه بی‌رویه زمین‌های کشاورزی از عامل‌های اصلی کاهش منابع آب استان است.

حمید فضایلی تشریح کرد: میانگین مصرف آب تنها در اردبیل بیش از چهار میلیون مترمکعب در ماه است که ۷۰ درصد آن از طریق آب‌های سطحی و ۳۰ درصد از طریق منابع آب زیرزمینی تامین می‌شود و در زمان اوج مصرف، شرایط به نقطه‌ای نگران کننده می‌رسد.

شرایط کنونی نشان می‌دهد که بخش کشاورزی چالش‌های کم‌آبی را در استان اردبیل تشدید کرده و اقدام‌های صورت گرفته تاکنون حتی در وضعیت دشت‌ها نیز تاثیر چندانی نداشته و از همین رو اقدامی اساسی برای مدیریت منابع ضروری است.

کارشناسان امر در چنین شرایطی لزوم تغییر الگوهای کشت سنتی و ترویج کشت محصولات کم‌آب‌بر، استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری و استفاده از لوازم کاهنده در بخش شرب در چارچوب برنامه‌ای مدون را نقشه راه سازگاری با بحران کمبود آب ذکر می‌کنند.