تقاطع حکمت: حافظ و ساوجی در آینه ادب قرن هشتم

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکزی؛ حافظ شیرازی (لِسان‌الغیب) و سلمان ساوجی با وجود تفاوت‌های بنیادین در منابع الهام‌بخش (وحی الهی در برابر خرد کهن)، هر دو شاعر از ظرفیت‌های عظیم زبان فارسی برای نقد اجتماعی، تصحیح اخلاقی، و هدایتگری بهره بردند.  
سلمان ساوجی، در مقابل رویکرد کاملاً وحی‌محور حافظ، تلفیقی استادانه از عرفان اسلامی و خرد نیاکان و میراث‌های ادبی پیش از اسلام (به ویژه آثار حکمی دوره ساسانی و ادبیات فارسی میانه) ارائه می‌دهد.
ساوجی، به عنوان شاعری که در اوج عصر انقراض مغول‌زادگان و ظهور تیموریان فعالیت می‌کرد، حس نوستالژیک قوی نسبت به عظمت از دست رفته‌ی ایران داشت.
حافظ شیرازی و سلمان ساوجی، نماد دو جریان فکری قدرتمند در ادبیات فارسی قرن هشتم هستند. یکی به ژرفای الهیات قرآنی سفر می‌کند و دیگری، ریشه‌های خرد ورزی ایرانی را در بستر نقد اجتماعی می‌کارد.

آنها با تلفیق هوشمندانه ادبیات غنی فارسی و نگاهی نقادانه به واقعیت‌های زمانه، ثابت کردند که فرهنگ ایرانی، قابلیت جذب و تلفیق منابع گوناگون (وحی و خرد باستانی) را برای رسیدن به تعالی اخلاقی داراست. میراث آنها، تأکیدی است بر این نکته که حکمت، محدود به جغرافیا (شیراز یا ساوه) نیست، بلکه در روح جستجوگر انسان ایرانی نهفته است و شعر، توانمندترین ابزار برای حک کردن این میراث جاودانه است.