لزوم تقویت زنجیره ارزش گل محمدی از کشت تا تولید صنعتی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، دامون رزمجویی، دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی، با تشریح ظرفیت‌های گسترده گل محمدی در اقتصاد، فرهنگ و صنایع فناورانه کشور، توسعه این حوزه را نیازمند رویکرد هدفمند و منسجم عنوان کرد و گفت: گل محمدی تنها یک محصول کشاورزی نیست؛ یک زنجیره ارزش کامل است که از دل سنت‌های عمیق فرهنگی تا پیچیده‌ترین فناوری‌های روز در حوزه اسانس‌گیری، داروسازی و تولید فرآورده‌های نوین امتداد دارد. اگر این ظرفیت را به‌صورت یکپارچه ببینیم، می‌تواند به یکی از محور‌های مهم اقتصاد دانش‌بنیان در حوزه گیاهان دارویی تبدیل شود.

او افزود: برای بهره‌برداری بهینه از این ظرفیت، لازم است مسیر توسعه گل محمدی را از مزرعه تا کارخانه و از تحقیق تا بازار، به‌صورت یک نقشه راه واحد دنبال کنیم. این امر به معنای انتخاب بهترین اقلیم‌ها برای کشت، استفاده از ژرم‌پلاسم برتر، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در استخراج اسانس و تولید فرآورده‌های با ارزش افزوده بالا، تقویت زیرساخت‌های استانداردسازی و در نهایت ایجاد برند ملی معتبر برای ورود قدرتمند به بازار‌های جهانی است.

رزمجویی ادامه داد: در کنار این موارد، احیای ارزش‌های فرهنگی و آیین‌های دیرینه همچون گلاب‌گیری سنتی، بخش جدایی‌ناپذیر این توسعه است. این آیین‌ها نه‌تنها هویت فرهنگی ما را حفظ می‌کنند، بلکه می‌توانند به اقتصاد گردشگری، ایجاد اشتغال و توسعه صنایع خلاق نیز کمک کنند. نگاه ما به گل محمدی یک نگاه چندبعدی است؛ هم اقتصادی، هم فناورانه و هم فرهنگی.

دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی، با اشاره به جایگاه دیرینه گل محمدی در ادبیات، آیین‌ها و هنر ایرانی بیان کرد: آیین ارزشمند گلاب‌گیری تنها یک سنت نیست؛ یک ظرفیت اقتصادی و فرهنگی است که می‌تواند پیشران توسعه باشد. باید از این میراث ملی برای توانمندسازی زنجیره اقتصادی گل محمدی، از تولید تا صادرات، بهره‌برداری کرد.

رزمجویی، درباره برنامه‌های توسعه این زنجیره افزود: در ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی، دو برنامه ملی ویژه بر مبنای ظرفیت‌های گل محمدی و زعفران تعریف شده است. در این برنامه‌ها، کل زنجیره از مزارع تا صنایع فرآوری، تولید اسانس، عصاره‌ها و محصولات نهایی به صورت جامع دیده شده است.

وی تأکید کرد: توسعه صنعت گل محمدی بدون انتخاب صحیح اقلیم، گونه‌های برتر و روش‌های کارآمد کشت ممکن نیست: «بهترین استان‌ها و مناسب‌ترین اقلیم‌ها باید شناسایی شوند تا بیش‌ترین توناژ محصول و بالاترین کیفیت فرآورده‌ها به‌دست آید. این هدف فقط با همکاری مشترک وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صنعت و وزارت بهداشت محقق می‌شود.

دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی، همچنین بر ضرورت توسعه همزمان ابعاد فرهنگی و فناورانه این حوزه اشاره کرد و گفت: از تولید نشاء استاندارد تا حفظ ارزش‌های فرهنگی مردم که با گل محمدی گره خورده است، همگی بخش‌های یک مسیر واحد هستند. در بخش‌های کشت، فناوری، صنایع پایین‌دستی و صادرات باید گام‌های عملی و مؤثر برداشته شود.

به گفته او، حمایت از شرکت‌های فعال در حوزه محصولات فناورانه، دارو، درمان، آفت‌کش‌ها و ترکیبات زیست‌فناور مرتبط با گل محمدی از برنامه‌های مستمر ستاد است.

رزمجویی همچنین «ایجاد باغ مادری گل محمدی» را اقدامی راهبردی دانست که می‌تواند به‌عنوان مرکز اصلی تحقیقات، تکثیر ژرم‌پلاسم و توسعه روش‌های نوین کشت و فرآوری عمل کند و زمینه‌ساز تحول در صنعت این گیاه باشد.