بیش از هر زمان نیازمند بازاندیشی در مفهوم صلح هستیم

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مسعود پزشکیان صبح امروز جمعه در نشست بین‌المللی «صلح و اعتماد» که در عشق‌آباد ترکمنستان برگزار می‌شود، تصریح کرد: امروز ما بیش از هر زمان دیگری نیازمند بازاندیشی در مفهوم صلح هستیم؛ صلح نه از مسیر افزایش بودجه‌های نظامی، نه از طریق اتحاد‌های سخت‌افزاری و نه از طریق دیپلماسی‌های نمایشی، بلکه از طریق مواجهه با ریشه‌های واقعی بی‌ثباتی، یعنی نابرابری، انحصار و تبعیض.

متن کامل سخنان رئیس جمهور به شرح زیر است.

بسم الله الرحمن الرحیم

در آغاز مایلم از دولت و ملت دوست و برادر ترکمنستان، برای برگزاری این نشست ارزشمند که با سی‌امین سالگرد اعلام بی‌طرفی ترکمنستان مصادف است، تشکر کنم.

هر رویداد یا فرصتی که ما را به اندیشه و گفت‌و‌گو درباره صلح، امنیت و توسعه وادار کند، رویدادی انسانی، اخلاقی و مستحق ستایش و هر دولت یا ملتی که در این زمینه تلاش کند، شایسته قدردانی و حمایت است.

ابتکار ایجاد گروه دوستان بی‌طرفی برای صلح، امنیت و توسعه توسط رهبری ترکمنستان که خوشبختانه مورد حمایت سازمان ملل قرار گرفته، ابتکاری ارزشمند از سوی کشوری است که در عمل، تعهد خود را به صلح و امنیت به اثبات رسانده است.

امروز من به نمایندگی از مردم صلح دوست و بزرگ ایران، بار دیگر اعلام می‌کنم، هر تلاشی که به تقویت گفتمان صلح و همکاری در سطح جهانی و منطقه‌ای کمک کند، حمایت بی‌دریغ مردم و دولت جمهوری اسلامی ایران را به همراه خواهد داشت.

خانم‌ها و آقایان

همکاران گرامی

در جهانی که هر روز بیش از پیش در تلاطم بحران‌ها فرو می‌رود، جنگ‌ها، نه حادثه‌های ناگهانی، بلکه محصول خودخواهی‌ها و خودبرتربینی‌هاست. جنگ‌ها پیش از آنکه در میدان نبرد شعله‌ور شوند، در ساختار‌های ناعادلانه اقتصادی جهانی، در نهاد‌هایی که صدای قدرتمندان را تقویت و صدای ضعیف‌ها را حذف می‌کنند و در رژیم‌های حقوقی که عدالت را مشروط به اراده قدرت‌های بزرگ می‌کنند، ریشه می‌دواند. نتیجه آنکه صلح به جای اینکه حقی جهان شمول باشد، به امتیازی تبدیل شده است که تنها در جغرافیای خاصی دوام می‌یابد.

امروز ما بیش از هر زمان دیگری نیازمند بازاندیشی در مفهوم صلح هستیم؛ صلح نه از مسیر افزایش بودجه‌های نظامی، نه از طریق اتحاد‌های سخت‌افزاری و نه از طریق دیپلماسی‌های نمایشی، بلکه از طریق مواجهه با ریشه‌های واقعی بی‌ثباتی، یعنی نابرابری، انحصار و تبعیض.

حضار گرامی

در بستر تبعیض‌ها و نابرابری‌های موجود، سیاست قدرت‌های بزرگ، در غرب آسیا، تاکنون عملاً به ایجاد نوعی حق ویژه برای رژیم صهیونیستی منجر شده که منشأ بسیاری از جنگ‌ها و بی‌عدالتی‌ها در منطقه است. این حق ویژه، محصول ترکیب پیچیده‌ای از محاسبات ژئوپلیتیک اتحاد‌های تاریخی، منافع امنیتی غرب و بی‌تعهدی نهاد‌های بین‌المللی به اجرای واقعی عدالت است.

در چنین فضایی است که این رژیم توانسته سیاست‌های تهاجمی، از جنایت‌های مکرر در غزه و گسترش غیرقانونی شهرک‌ها در کرانه باختری گرفته تا حملات مکرر به سوریه، لبنان و همچنین جمهوری اسلامی ایران و قطر را دنبال کند. این وضعیت به طور مستقیم محصول انحصار قدرت در سطح جهانی و استاندارد‌های دوگانه‌ای است که قدرت‌های بزرگ به آن دامن زده و به نوعی استثناگرایی امنیتی را برای اسرائیل شکل داده‌اند.

هنگامی که یک بازیگر عملاً از محاسبات و نظارت‌های بین‌المللی مستثنا می‌شود، ریشه‌های بی‌عدالتی عمیق‌تر می‌شوند و صلح پایدار بنیان‌های خود را از دست می‌دهد.

بر مبنای این بی‌عدالتی‌ها و استثناگرایی‌هاست که رژیم صهیونیستی در ژوئن گذشته به خود جرأت تجاوز به جمهوری اسلامی را داد و صد‌ها نفر از هموطنان بی‌گناه من را به شهادت رساند. اقدامی که نه تنها با تنبیه بین‌المللی مواجه نشد، بلکه حمایت کامل سیاسی و نظامی قدرت‌های مدعی از حقوق بشر و صلح جهانی را به دنبال داشت. تا زمانی که چنین حق ویژه‌ای برای رژیم صهیونیستی وجود دارد، نمی‌توان از صلح و نظمی عادلانه سخن گفت.

اگر جهان واقعاً به دنبال صلح و نظم عادلانه است، باید به این حقیقت تن دهد که هیچ کشوری، حتی قدرت‌های بزرگ نباید از قواعد جهانی فراتر روند.

حضار گرامی

در شرایط موجود، مسئولیت همه کشور‌ها در این است که به هر شکل ممکن و با طرح ابتکار‌های منطقه‌ای، حضور فعال در سازمان‌های بین‌المللی و با دیپلماسی اخلاق محور و چندجانبه‌گرا، نشان دهند که جهان تنها از زبان قدرت‌های بزرگ سخن نمی‌گوید.

در این راستا برگزاری این نشست را گامی در جهت‌ یادآوری مسئولیت بزرگ و همگانی برای جلوگیری از انحراف‌های آشکار از اصول صلح و اعتماد بین‌المللی را ارزیابی می‌کنیم و از دولت و مردم ترکمنستان سپاسگزاریم که به سهم خود برای تقویت گفتمان صلح و امنیت تلاش می‌کنند.

جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که بی‌طرفی فعال و مسئولانه به معنای انفعال یا بی‌تفاوتی در برابر ظلم و تجاوز نیست، بلکه مفهومی پویا و اخلاق محور است که بر پایه اصول حقوق بین‌الملل، حقوق بشر دوستانه، منشور ملل متحد و ارزش‌های والای انسانی استوار است. بی‌طرفی مسئولانه و فعال، مستلزم اتخاذ مواضع اصولی و منصفانه در برابر هرگونه بی‌عدالتی و نقض آشکار حاکمیت و حقوق کشور‌ها و انسان‌هاست.

جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک عضو مسئول جامعه بین‌الملل، اعتقاد راسخ دارد که صلح و توسعه تنها از طریق گفتگوی برابر، همکاری جمعی و احترام به حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد و پرهیز از یکجانبه‌گرایی قابل دست‌یابی است. از این‌رو امیدوارم نشست امروز بتواند بستر‌های مناسبی را برای پیشبرد اهداف مشترک ما ایجاد کرده و زمینه‌ساز برقراری صلح و ثبات و توسعه کشور‌های منطقه باشد.

در پایان ضمن تشکر از مهمان‌نوازی دولت برادر و دوست ترکمنستان و برادر سردار بردی محمداف، از هر پیشنهادی برای برقراری صلح و امنیت و همچنین پیشنهاد ارائه شده دفاع می‌کنیم و آن را امضا خواهیم کرد.

از توجه شما سپاسگزارم.